اختلاف نظر کمیسیون تلفیق با دولت درباره چگونگی نحوه پرداخت نقدی یارانه‌ها و هدفمندسازی آنها باعث تشتت آرا در کمیسیون تلفیق و همچنین کمیسیون ویژه رسیدگی کننده به طرح تحول اقتصادی شده است.

در روزهای گذشته از یک سو نمایندگان عضو کمیسیون ویژه تحول اقتصادی از توافق اولیه دولت و مجلس برای اجرایی شدن لایحه هدفمندسازی یارانه‌ها خبر دادند و از دیگر سو گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس درباره ضرورت طولانی کردن بازه زمانی هدفمند کردن یارانه‌ها، ‌نمایندگان را با تردید‌های جدی در این زمینه روبه‌رو ساخت و در نهایت کمیسیون تلفیق را به این نتیجه رساند که از 34 هزار میلیارد تومان درآمد دولت از محل هدفمندسازی یارانه‌ها تنها 8400 میلیارد تومان را به تصویب برساند اما نامه رئیس‌جمهور به رئیس مجلس درباره ضرورت پرداخت نقدی یارانه‌ها به دهک‌های پایین درآمدی، مجلس را وادار ساخت که در مصوبه خود تجدید‌نظر داشته باشد و به نظر و برنامه دولت در این زمینه تن در دهد. اما در این میان برخی از نمایندگان عضو کمیسیون تلفیق، روند رسیدگی به لایحه بودجه و همچنین لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها را دارای مشکلاتی می‌دانند و معتقدند متهم کردن دولت به ارائه بودجه‌ای که پیش از بررسی دارای کسری‌های زیادی است،‌ در نهایت روند رسیدگی به لایحه در مجلس را با مشکلات جدی مواجه خواهد ساخت. حجت الاسلام روح‌الله حسینیان، عضو کمیسیون تلفیق رسیدگی کننده به لایحه بودجه در گفت‌و‌گو با «وطن‌امروز» به بیان نگرانی‌های خود از نحوه رسیدگی به لایحه بودجه سال 88 پرداخت.

آقای حسینیان! روند بررسی بودجه در کمیسیون تلفیق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

من از این روند راضی نیستم و بشدت نگران بودجه سال آینده هستم. این روند را یک روند عادی نمی‌دانم.

عدم رضایت و نگرانی شما چه علتی دارد؟

روزی که بودجه در کمیسیون تلفیق طرح شد بسیاری از نمایندگان، دولت را متهم کردند که درآمدهای پیش‌بینی شده غیرواقعی است اما همان نمایندگان درآمدهای پیش‌بینی شده را افزایش دادند و این موجب کسری بودجه در سال آینده خواهد شد. چون این افزایش قابل وصول نیست و با افزایش موارد مصرف، دولت دو کار می‌تواند انجام دهد؛ یا اعلام کسری بودجه یا چاپ اسکناس. دومی موجب تورم خواهد شد و اولی موجب با‌لا رفتن انتظارات و اعتراض خود نمایندگان به عدم تامین بودجه پروژه‌ها. مساله مهم‌تر، تغییر سیاست‌های بودجه است. کمیسیون تلفیق آنچنان برای دولت تضییق و تنگنا نصب کرده است که برای دولت امکان مانور و انعطاف وجود ندارد. من اگر جای دولت بودم اعلام می‌کردم طبق قانون مصوبات مجلس را اجرا می‌کنم، ولی هیچ‌گونه مسؤولیتی را نمی‌پذیرم. بنده رسما اعلام می‌کنم این بودجه پیامدهای امنیتی و اقتصادی دارد و دولت را بشدت ناکارآمد خواهد کرد. لذا درصورت تصویب مصوبات کمیسیون تلفیق در صحن مجلس، دولت هیچ‌گونه مسؤولیتی ندارد.

علت این تغییر در لایحه دولت در کمیسیون تلفیق چیست؟

علت‌های فراوانی دارد که بعضی از عوامل مربوط به دولت و نظام برنامه‌ریزی است و عواملی مربوط به مجلس است که همه قابل بررسی و اصلاح است. البته دولت دو سال است اصلاحاتی در نظام بودجه‌نویسی به عمل آورده و آن حذف قانون‌گذاری در نظام بودجه نویسی است، ولی هنوز در ملاک‌ها و معیارها و کاستن عناوین جزئی باید اصلاحاتی را انجام دهد.

اما آنچه مربوط به مجلس می‌شود علت‌های فراوانی دارد. یکی از این عوامل نگاه مجلس به دولت است. بسیاری از نمایندگان برای دولت هیچ اصالتی قائل نیستند و دولت را یک کارگزار مجلس می‌دانند. به همین خاطر مجلس پیوسته و علی‌الدوام طرح پیشنهاد می‌کند و به تصویب می‌رساند که هیچ دولتی قادر به انجام این همه قانون نیست، حال آنکه قانون اساسی قوای سه‌گانه را تفکیک کرده است. مجلس نباید خود را درگیر اجرائیات کند و باید موقعیت رئیس‌جمهور که منتخب مردم است و در مقابل مردم مسؤول است را درک کند.

دومین علت از ناحیه مجلس ساختار کمیسیون تلفیق است. کمیسیون تلفیق از 23 نفر اعضای کمیسیون برنامه و بودجه و 22 نفر از دیگر کمیسیون‌های تخصصی است لذا اعضای کمیسیون برنامه و بودجه به دلیل اکثریت می‌توانند نظریات خود را به کل کمیسیون‌ها مانند اقتصاد، عمران، انرژی و فرهنگی تحمیل ‌کنند. البته عوامل سیاسی دیگری هم وجود دارد.

ممکن است راجع به عوامل سیاسی هم قدری توضیح دهید؟

البته دوست نداشتم وارد این بحث شوم،‌ولی به ناچار به آن اشاره می‌کنم. ببینید! دولت بانی اصلی برنامه و بودجه است و باید عادلانه بتواند از لایحه دفاع کند؛ ولی الان نمایندگان مخالف برنامه در مخالفت خود با لایحه استدلال می‌کنند. بعد نماینده مرکز پژوهش‌ها در رد لایحه دولت صحبت می‌کند و سپس نماینده دیوان محاسبات که اصولا یک ارگان نظارتی است، نه ارگانی تخصصی، در مورد اصل برنامه و بودجه. متاسفانه هر دو نهاد با دولت مخالف هستند و تقریبا با اکثر قریب به اتفاق نظریات دولت مخالفت می‌کنند. یعنی کمیسیون تلفیق درست مانند جلسه محاکمه یکی در نقش دادستان، یکی در نقش وکیل مدافع شاکی و یکی هم عضو زائد دادستانی، نماینده دولت را چنان در تنگنا قرار می‌دهند که گاهی انسان به حال متهم یعنی دولت احساس ترحم می‌کند. با تاسف بیشتر اینکه رئیس مرکز پژوهش‌ها هم عضو کمیسیون تلفیق است و چنان موضع ضددولتی دارد که عبارات تحقیرکننده و گاه توهین‌آمیزی را به کار می‌برد، درست مانند کسی که با یک جانی صحبت می‌کند. این عوامل چنان برنامه و بودجه را تغییر می‌دهند که دست و پای دولت را می‌بندند و وسط دریا می‌اندازند و بعد می‌گویند شنا کن. جالب این است که همین بودجه تورم‌زا را فردا همین‌ها به سر دولت خواهند زد که چرا تورم را مهار نمی‌کنی.

شنیدیم که امروز شما در کمیسیون عصبانی شدید.

بله! من هم نسبت به اداره جلسه کمیسیون و دخالت در امور اجرایی و ناکارآمد کردن دولت اعتراض داشتم و هم نسبت به رئیس مرکز پژوهش‌ها که چرا غیرکارشناسی و یکسره سیاسی برخورد می‌کنند. من به آنها گفتم این بودجه فقط برای ساقط کردن دولت طراحی می‌شود.

شنیده‌ایم که رئیس مرکز پژوهش‌ها هم لایحه دولت و هم طرح کمیسیون ویژه را از کار انداخت.

بله! متاسفانه سعی این دوستان این است که دولت نتواند یارانه‌ها را هدفمند کند و بخشی از آن را مستقیم به مردم بدهد. اینها معتقدند که اگر دولت بتواند یارانه نقدی به بعضی از مردم پرداخت کند موجب محکم شدن دولت احمدی‌نژاد خواهد شد. متاسفانه اینها سرنوشت کشور را به خاطر مسائل سیاسی نادیده می‌گیرند. اینها همان‌هایی هستند که طرح تثبیت قیمت‌ها را تصویب کردند و متاسفانه کشور را به اینجا رساندند که دیگر این شیوه اقتصادی قابل دوام نباشد.

آیا اینها از اصلاح‌طلبان هستند؟

متاسفانه اینها ادعای اصولگرایی دارند ولی تیشه برداشته‌اند و اصول را قطع می‌کنند. جالب این است که اصلاح‌طلبان منصفانه‌تر عمل می‌کنند و با دولت هماهنگ‌ترند. بعضی از این دوستان تصریح می‌کنند لااقل ما باید احتمال این را بدهیم که ممکن است دولت در آینده از ما باشد لذا نباید اینقدر دولت را ناکارآمد کنیم.

شایعه شده است که دولت لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها را پس گرفته است، آیا صحت دارد؟

نه! این صحت ندارد. دولت در لایحه بودجه 88 بر مبنای محاسبه و درآمد خودش از کاستن سوبسیدها، تقسیم 60 درصد برای مردم، 15 درصد برای بنگاه‌های اقتصادی و 25 درصد سهم دولت برای جبران هزینه‌های دولت را پیش‌بینی کرده بود. بر مبنای این 25 درصد 85هزار میلیارد ریال درآمد دولت خواهد بود. یعنی در واقع دولت پیش‌بینی کرده بود که 340 هزار میلیارد ریال از تعدیل قیمت حامل‌های انرژی عاید شود که 25 درصد آن همان 85 هزار میلیارد ریال بوده اما مخالفان این لایحه کل عایدی از تعدیل قیمت‌ها را 84 هزار میلیارد ریال پیش‌بینی کردند که به تصویب کمیسیون تلفیق رسید و این به این معنا بود که هیچ یارانه‌ای به مردم پرداخت نشود. لذا دولت این قسمت یعنی سهم دولت را پس گرفت و به عبارتی خواستار حذف 85 هزار میلیارد ریال از درآمدهای پیش‌بینی شده شد تا تکلیف لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها در مجلس به تصمیم نهایی برسد.

گفته شد شما پیشنهاد 40 هزار میلیارد ریال به جای 85 هزار میلیارد ریال را داشته‌اید؟

من نه به عنوان شخص‌؛ کمیسیون ویژه این پیشنهاد را داد. کمیسیون ویژه بر مبنای طرح خودش و بر مبنای قیمت نفت 25 دلار در سال اول و بر مبنای 50 درصد سهم مردم و 30 درصد سهم صنعت و کشاورزی که در این طرح آسیب می‌بینند و 20 درصد برای دولت، این مبلغ را پیشنهاد کرد یعنی کمیسیون ویژه پیش‌بینی کرد که از تعدیل قیمت حامل‌های انرژی، 200 هزار میلیارد ریال عاید می‌شود که 100 هزار میلیارد آن سهم 50 درصد مردم و 60 هزار میلیارد سهم کشاورزی و صنعت و بنگاه‌های اقتصادی و 40 هزار میلیارد ریال هم سهم دولت است.

منبع